Ενδομητρίωση: Μια ύπουλη νόσος
Η ενδομητρίωση αποτελεί μία από τις πιο κοινές παθήσεις που συναντάμε στη γυναικολογία. Πρόκειται για μία «ύπουλη» νόσο, καθώς η διάγνωσή της δεν είναι πολλές φορές εύκολη. Παράλληλα, η επίδρασή της στην υγεία της γυναίκας είναι σημαντική.
Τι είναι η ενδομητρίωση;
Η νόσος χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενδομητρικού ιστού εκτός της ενδομητρικής κοιλότητας. Παρόλο που ο ιστός αυτός είναι μορφολογικά και βιολογικά παρόμοιος με το ενδομήτριο, δεν είναι φυσιολογικό να εντοπίζεται εκτός της μήτρας. Όταν συμβαίνει αυτό, τότε γίνεται λόγος για ενδομητρίωση.
Πού εντοπίζεται η ενδομητρίωση;
Η πιο κοινή θέση είναι οι ωοθήκες, αλλά η ενδομητρίωση μπορεί να εντοπιστεί επιπλέον σε άλλα όργανα της πυελικής κοιλότητας και όχι μόνο. Μάλιστα, υπάρχουν περιπτώσεις εντοπισμού της ακόμα και στον πνεύμονα. Ο έκτοπος αυτός ιστός απαντά στις ωοθηκικές ορμόνες, πραγματοποιώντας κυκλικές αλλαγές. Έτσι, οδηγεί στη δημιουργία των ενδομητριωμάτων ή αλλιώς σοκαλατοειδών κύστεων που οφείλουν το όνομά τους στο χρώμα τους.
Ενδομητρίωση: Πόσο συχνή είναι;
Η ενδομητρίωση συναντάται σε γυναίκες κυρίως αναπαραγωγικής ηλικίας. Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών με αυτή τη νόσο τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο μικρός. Από μελέτες έχει φανεί ότι το ποσοστό της κυμαίνεται στο 40 – 60% για γυναίκες με δυσμηνόρροια και στο 20 – 30% για γυναίκες με προβλήματα υπογονιμότητας. Αν και είναι δύσκολο να υπολογιστεί, φαίνεται ότι συναντάται στο 6,2% του ευρύτερου γυναικείου πληθυσμού.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η πάθηση μπορεί να εκδηλωθεί με πολλά συμπτώματα:
- Το πιο κοινό εύρημα είναι η δυσμηνόρροια, ο πόνος δηλαδή κατά την έμμηνο ρύση. Ο συγκεκριμένος πόνος είναι συνήθως ανυπόφορος και αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην καθημερινή ζωή της γυναίκας.
- Άλλο ένα σύμπτωμα είναι το χρόνιο πυελικό άλγος, δηλαδή το χρόνιο αίσθημα βάρους και πόνου στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς της γυναίκας. Αυτό το αίσθημα συνήθως συγχέεται με τον πόνο στις ημέρες της περιόδου. Ωστόσο, είναι χαρακτηριστικό πως το χρόνιο πυελικό άλγος είναι αισθητό και ανεξάρτητα από την περίοδο.
- Επίσης, πολλές γυναίκες με ενδομητρίωση παραπονιούνται για πόνο κατά των σεξουαλικών τους επαφών, παρουσιάζουν δηλαδή δυσπαρεύνια.
- Αναλόγως, επίσης, με το όργανο που εμπλέκεται, μπορεί η γυναίκα να παρουσιάσει και άλλου είδους προβλήματα. Για παράδειγμα, μπορεί να εκδηλώνονται δυσουρικά ενοχλήματα (αν εστίες ενδομητρίωσης βρίσκονται στον ουρητήρα) ή άλγος κατά τις κενώσεις (σε περίπτωση που υπάρχει συμμετοχή του εντέρου).
ΕνδομητρίωσηH ενδομητρίωση ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό και για περιπτώσεις υπογονιμότητας, αφού σχετίζεται με τη δημιουργία συμφύσεων, ενώ επίσης μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη των σαλπίγγων.
Η ενδομητρίωση σχετίζεται με την υπογονιμότητα;
Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί πως η ενδομητρίωση ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό και για περιπτώσεις υπογονιμότητας. Η εκδήλωση της νόσου μπορεί να σχετίζεται με τη δημιουργία συμφύσεων, ενώ επίσης μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη των σαλπίγγων. Παράλληλα, η ενδομητρίωση ενδέχεται να σχετίζεται με ανοσοποιητικούς μηχανισμούς που δεν είναι εντελώς γνωστοί.
Στις περιπτώσεις αυτές, ο κατάλληλος γυναικολόγος – εξειδικευμένος σε θέματα Υπογονιμότητας και Υποβοηθουμένης Αναπαραγωγής θα βοηθήσει τη γυναίκα να αντιμετωπίσει την ενδομητρίωση. Αφού πραγματοποιηθούν όλες οι απαραίτητες εξετάσεις, θα συζητήσει μαζί της τις διάφορες θεραπευτικές επιλογές. Μάλιστα, ανάλογα την περίπτωση, και εάν η γυναίκα επιθυμεί να μείνει έγκυος, μπορεί να της προτείνει την επιλογή της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης.
Υπάρχει θεραπεία για την ενδομητρίωση;
Πολλές προσπάθειες και πολλές μελέτες έχουν γίνει προκειμένου να βρεθεί η πλέον κατάλληλη θεραπεία για τις γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση.
Κατά τη διάρκεια των χρόνων έχουν δοκιμαστεί διάφορες ουσίες, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ανοσορυθμιστές ή ορμονικά σκευάσματα. Μάλιστα, υπάρχουν ενδείξεις για χρήση αντισυλληπτικών δισκίων, προγεσταγόνων, ανδρογόνων, αγωνιστών, αλλά και ανταγωνιστών της εκλυτικής ορμόνης της γοναδοτροπίνης ή ακόμα και αναστολείς αρωματάσης. Παρόλα αυτά κανένα δε βρέθηκε ότι καταπολεμά πλήρως την ενδομητρίωση.
Βέβαια, υπάρχει και η χειρουργική αντιμετώπιση με την λαπαροσκόπηση να αποτελεί την gold standard εξέταση τόσο για τη διάγνωση όσο και για την καταπολέμηση της νόσου. Και σε αυτήν την περίπτωση, όμως, δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρούνται υποτροπές.
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως η ενδομητρίωση αποτελεί μία κοινή νόσο νέων γυναικών, με πολλούς τρόπους εκδήλωσης που καθιστούν δύσκολη πολλές φορές την καθημερινότητά τους. Το σημαντικότερο είναι ότι μπορεί να διαδραματίσει και καθοριστικό παράγοντα στη γονιμότητα. Η διάγνωση και η θεραπεία παραμένουν ακόμα μία πρόκληση για τους γυναικολόγους.
Σε κάθε περίπτωση είναι σωστό είναι να απευθυνθείτε στον ιατρό αν παρουσιάζετε συμπτωματολογία αντίστοιχη της ενδομητρίωσης, προκειμένου να γίνει η κατάλληλη διερεύνηση.
Ο Αθανάσιος Παπανικολάου είναι Γυναικολόγος – Ειδικός Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής & Εξωσωματικής Γονιμοποίησης με πολυετή εμπειρία στον τομέα του στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο ιατρός ανήκει στην ομάδα των εξειδικευμένων επιστημόνων του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Institute of Life, βοηθώντας πολλά ζευγάρια να δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια. Λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές ανάγκες της κάθε γυναίκας, αναλαμβάνει να εξετάσει σε βάθος την κάθε περίπτωση και να προτείνει την κατάλληλη θεραπεία για εκείνη.
Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε κι εσείς μαζί του για μια εξατομικευμένη προσέγγιση!
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Ειδικός Αναπαραγωγής
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Τηλ: +30.213 0374762
Διεύθυνση: Σεμιτέλου 7, Αθήνα (Στάση: Μέγαρο Μουσικής)
Email: doctorpapanikolaou@gmail.com
