Ετερόλογη Γονιμοποίηση (Δωρεά Ωαρίων)

Με τον όρο ετερόλογη γονιμοποίηση εννοούμε τη διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης, όταν γίνεται χρήση γεννητικού υλικού άλλου προσώπου εκτός του «ζευγαριού».

Η διαδικασία της ετερόλογης εξωσωματικής γονιμοποίησης δεν αναγνωρίζεται από όλες τις χώρες. Σε κάποιες χώρες, η εξωσωματική γονιμοποίηση δεν επιτρέπεται καθόλου, ενώ σε κάποιες άλλες η ετερόλογη γονιμοποίηση επιτρέπεται με προϋποθέσεις.

Στην χώρας μας, η ετερόλογη γονιμοποίηση επιτρέπεται και για αυτή έχει ψηφιστεί αντίστοιχος νόμος.

Το νομικό πλαίσιο με λίγα λόγια…

Στην Ελλάδα, η ετερόλογη γονιμοποίηση προστατεύεται από το νόμο 3305/2005. Σύμφωνα με αυτόν, ορίζεται η δυνατότητα απόκτησης τέκνων με τεχνητό τρόπο. Μάλιστα, γονέας μπορεί να ονομάζεται κάποιος χωρίς το παιδί να έχει προέλθει απαραίτητα από εκείνον.

Αντίστοιχα, στις δότριες δεν αποδίδεται ο χαρακτηρισμός «μητέρα». Επίσης, τα προσωπικά τους στοιχεία προστατεύονται και δεν γνωστοποιούνται στις λήπτριες.

Η διαδικασία που ακολουθείται είναι απλή και καθ’ όλα νόμιμη.

Ποιες είναι οι δυνατότητες για ετερόλογη γονιμοποίηση;

Η ετερόλογη γονιμοποίηση προϋποθέτει την ύπαρξη τρίτου ατόμου, το οποίο θα προσφέρει το γεννητικό του υλικό σε ένα ζευγάρι. Έτσι, διακρίνονται δύο επιλογές, ανάλογα τις ανάγκες του ζευγαριού:

Δωρεά Ωαρίων

Σε ποιες γυναίκες απευθύνεται;

• Σε γυναίκες με πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια
• Σε γυναίκες προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας
• Σε γυναίκες ογκολογικούς ασθενείς
• Σε γυναίκες με επαναλαμβανόμενες αποτυχίες σε προσπάθειες εξωσωματικής με δικό τους γεννητικό υλικό

Σε τι έλεγχο υποβάλλονται οι δότριες;

Οι δότριες είναι γυναίκες κάτω 30 ετών. Πριν ξεκινήσουν τη διαδικασία ελέγχονται για νοσήματα HCV, HIV, HBsAg, VDRL, για κυστική ίνωση, καθώς επίσης και για αιμοσφαιρινοπάθειες. Επιπλέον, οι δότριες υποβάλλονται ακόμα και σε ψυχολογικά τεστ.

Πώς γίνεται η διαδικασία;

Η διαδικασία ξεκινάει με τη δήλωση ενδιαφέροντος από μεριά του ζευγαριού. Με βάση τα χαρακτηριστικά της ενδιαφερόμενης γυναίκας (χρώμα δέρματος, ματιών, μαλλιών, ανάστημα), αλλά και την ομάδα αίματος προσπαθούμε να τα ταιριάξουμε με τα αντίστοιχα κάποιας δότριας. Μόλις βρεθεί η κατάλληλη δότρια, υποβάλλεται στις παραπάνω ιατρικές εξετάσεις. Εφόσον πληροί τα κριτήρια, ξεκινάει τον κύκλο διέγερσης των ωοθηκών της. Ακολουθεί η ωοληψία και η γονιμοποίηση των ωαρίων με το σπέρμα. Τα έμβρυα που θα δημιουργηθούν προορίζονται για χρήση και φύλαξη.

Ακολουθεί η προετοιμασία ενδομητρίου της γυναίκας που θα υποδεχτεί το/τα έμβρυο/α

Η προετοιμασία του ενδομητρίου είναι ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία της εμβρυομεταφοράς, καθώς το ενδομήτριο πρέπει να είναι στη βέλτιστη κατάσταση για να δεχτεί το έμβρυο και να υποστηρίξει την εμφύτευσή του.

Μέθοδοι Προετοιμασίας Ενδομητρίου

1. Φυσικός Κύκλος

   • Παρακολουθείται ο φυσικός κύκλος της γυναίκας μέσω υπερήχων και αιματολογικών εξετάσεων.
   • Η ωορρηξία εντοπίζεται φυσικά και χορηγείται προγεστερόνη για υποστήριξη του ενδομητρίου.
   • Χρησιμοποιείται κυρίως σε γυναίκες με σταθερό εμμηνορροϊκό κύκλο.

2. Τεχνητός Κύκλος με Ορμονική Υποκατάσταση

   • Χορηγούνται εξωγενή οιστρογόνα (σε μορφή δισκίων, επιθεμάτων ή ενέσεων) για την ανάπτυξη του ενδομητρίου.
   • Προστίθεται προγεστερόνη για να μιμηθεί τη φυσική διαδικασία του κύκλου και να προετοιμάσει το ενδομήτριο για εμφύτευση.
   • Επιτρέπει ακριβή χρονικό προγραμματισμό της εμβρυομεταφοράς.

3. Τροποποιημένος Φυσικός Κύκλος

   • Συνδυάζει τη φυσική ανάπτυξη του ενδομητρίου με ελάχιστη φαρμακευτική υποστήριξη (π.χ. χορήγηση χοριακής γοναδοτροπίνης - hCG για ακριβή καθορισμό της ωορρηξίας).
   • Προτιμάται για γυναίκες που δεν επιθυμούν εκτεταμένη φαρμακευτική παρέμβαση.

Αξιολόγηση του Ενδομητρίου

• Υπερηχογραφικός έλεγχος: Αξιολογείται το πάχος και η υφή του ενδομητρίου (ιδανικά ≥7-8mm με τριφασική δομή).
• Αιματολογικές εξετάσεις: Ελέγχονται επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης για την κατάλληλη ωρίμανση του ενδομητρίου.
• Βιοψία ενδομητρίου: Σε ειδικές περιπτώσεις, μπορεί να εξεταστεί η υποδεκτικότητα του ενδομητρίου μέσω γονιδιακής ανάλυσης (ERA test).

Η κατάλληλη προετοιμασία του ενδομητρίου αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχούς εμφύτευσης και εγκυμοσύνης, γι’ αυτό είναι σημαντικό να εξατομικεύεται η προσέγγιση ανάλογα με τις ανάγκες κάθε γυναίκας.

Τι ισχύει στην Ελλάδα;

Η διαδικασία είναι καθ’ όλα νόμιμη. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία η δότρια πρέπει να είναι ανώνυμη. Πρέπει να είναι κάτω των 35 ετών και να έχει υποβληθεί σε συγκεκριμένες ιατρικές εξετάσεις. Η δότρια και το ενδιαφερόμενο ζευγάρι είναι υποχρεωμένο να υπογράψει κάποια έγγραφα συγκατάθεσης.

Δωρεά Σπέρματος

Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται;

• Όταν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αζωοσπερμίας (μη αποφρακτικού τύπου)
• Όταν μετά από ενδελεχή ανδρολογικό έλεγχο (ακόμα και βιοψία όρχεως) το σπέρμα κρίνεται ακατάλληλο για γονιμοποίηση
• Σε περιπτώσεις ασπερμίας
• Σε μονογονεϊκές οικογένειες (γυναίκες που επιθυμούν παιδί χωρίς να έχουν σύντροφο)

Πώς γίνεται η διαδικασία;

Υπάρχουν τράπεζες σπέρματος μέσα από τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν επιλέξουν μέσα από μεγάλη ποικιλία το δείγμα σπέρματος που επιθυμούν. Οι δότες σπέρματος υποβάλλονται σε σπερματολογικό έλεγχο, ενώ εξετάζεται παράλληλα και το ιατρικό τους ιστορικό.

Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με την ετερόλογη γονιμοποίηση, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ειδικό.

Επικοινωνήστε με τον Μαιευτήρα – Γυναικολόγο Αθ. Παπανικολάου που ειδικεύεται σε θέματα αναπαραγωγής και έχει αποδεδειγμένη εμπειρία στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Ο ιατρός διαχειρίζεται κάθε περίπτωση με διαφορετικό τρόπο, σεβόμενος τις ιδιαίτερες ανάγκες της γυναίκας και τις επιθυμίες του ζευγαριού. Προγραμματίστε κι εσείς το ραντεβού σας μαζί του για να σας προτείνει μια εξατομικευμένη λύση για την περίπτωσή σας.