Πρωτόκολλο Διέγερσης Ωοθηκών με Προγεστερόνη (PPOS) στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή (ART)
Το πρωτόκολλο Progestin-Primed Ovarian Stimulation (PPOS) αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο διέγερσης των ωοθηκών που χρησιμοποιείται στην εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) και σε άλλες θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART). Σε αυτό το πρωτόκολλο, αντί για ανταγωνιστές GnRH, χρησιμοποιούνται προγεσταγόνα (συνθετική προγεστερόνη) για την πρόληψη της πρόωρης ωορρηξίας. Το PPOS κερδίζει ολοένα και περισσότερη δημοτικότητα, ειδικά σε ασθενείς με χαμηλή ωοθηκική εφεδρεία (DOR) ή σε φτωχούς ανταποκριτές.
🔹 Βασικά Χαρακτηριστικά του Πρωτοκόλλου PPOS
✔ Τα προγεσταγόνα αντικαθιστούν τους ανταγωνιστές GnRH: Αντί για τους παραδοσιακούς ανταγωνιστές GnRH που καταστέλλουν την αιχμή της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH), χρησιμοποιούνται από του στόματος προγεσταγόνα (π.χ., διδρογεστερόνη ή οξική μεδροξυπρογεστερόνη – MPA).
✔ Πρόληψη της πρόωρης αύξησης της LH: Τα προγεσταγόνα καταστέλλουν αποτελεσματικά την LH, επιτρέποντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη των ωοθυλακίων.
✔ Οικονομικό και φιλικό προς την ασθενή: Η λήψη από του στόματος φαρμάκων μειώνει την ανάγκη για καθημερινές ενέσεις, καθιστώντας τη διαδικασία πιο άνετη και δυνητικά πιο οικονομική.
✔ Απαιτεί μεταφορά κατεψυγμένων εμβρύων (FET): Επειδή τα προγεσταγόνα επηρεάζουν τη δεκτικότητα του ενδομητρίου, η φρέσκια μεταφορά εμβρύων συνήθως δεν συνιστάται. Αντ’ αυτού, τα έμβρυα καταψύχονται και μεταφέρονται σε επόμενο κύκλο.
🔹 Πώς Λειτουργεί το Πρωτόκολλο PPOS
1️⃣ Διέγερση Ωοθηκών
- Ξεκινά με ενέσεις γοναδοτροπινών (FSH και/ή hMG) τη 2η ή 3η ημέρα του κύκλου.
- Ταυτόχρονα, χορηγούνται προγεσταγόνα (MPA 4–10 mg/ημέρα ή διδρογεστερόνη 10 mg δύο φορές την ημέρα) για την πρόληψη της πρόωρης ωορρηξίας.
- Παρακολούθηση με υπερηχογραφήματα για την εκτίμηση της ανάπτυξης των ωοθυλακίων.
2️⃣ Χορήγηση Τελικού Ερεθίσματος
- Όταν τα ωοθυλάκια φτάσουν στο κατάλληλο μέγεθος (π.χ., ≥17 mm), η ωορρηξία ενεργοποιείται με τη χορήγηση hCG ή ενός συνδυαστικού ερεθίσματος (hCG + αγωνιστής GnRH).
3️⃣ Λήψη Ωαρίων και Γονιμοποίηση
- Η λήψη των ωαρίων πραγματοποιείται 34-36 ώρες μετά την ενεργοποίηση.
- Η γονιμοποίηση γίνεται είτε με συμβατικό IVF είτε με μικρογονιμοποίηση (ICSI).
4️⃣ Κατάψυξη Εμβρύων (Υαλοποίηση)
- Δεδομένου ότι το PPOS επηρεάζει τη δεκτικότητα του ενδομητρίου, όλα τα έμβρυα καταψύχονται και μεταφέρονται σε επόμενο κύκλο με προετοιμασμένο ενδομήτριο.
🔹 Ποιοι Ασθενείς Ωφελούνται από το Πρωτόκολλο Διέγερσης Ωοθηκών με Προγεστερόνη PPOS;
🔹 Ασθενείς με χαμηλή ωοθηκική εφεδρεία (DOR): Το PPOS μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα σε φτωχούς ανταποκριτές, παρέχοντας αποτελεσματική καταστολή της LH χωρίς να επηρεάζει την ανάπτυξη των ωοθυλακίων.
🔹 Ασθενείς με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS): Δεδομένου ότι δεν απαιτούνται ανταγωνιστές GnRH, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο υπερδιέγερσης των ωοθηκών (OHSS).
🔹 Ασθενείς με κίνδυνο πρόωρης αύξησης της LH: Βοηθά στην πρόληψη της πρόωρης ωορρηξίας χωρίς την ανάγκη επιπλέον ενέσεων.
🔹 Ασθενείς που επιζητούν μια πιο οικονομική προσέγγιση: Τα προγεσταγόνα είναι συχνά φθηνότερες από τους ανταγωνιστές GnRH.
🔹 Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα του Πρωτόκολλο Διέγερσης Ωοθηκών με Προγεστερόνη
✅ Πλεονεκτήματα
✔ Λιγότερες ενέσεις, πιο φιλικό προς την ασθενή (χρήση από του στόματος προγεσταγόνων αντί για ενέσεις GnRH ανταγωνιστών).
✔ Χαμηλότερο κόστος σε σύγκριση με τα παραδοσιακά πρωτόκολλα.
✔ Αποτελεσματική καταστολή της LH, πρόληψη της πρόωρης ωορρηξίας.
✔ Κατάλληλο για διάφορους τύπους ασθενών, συμπεριλαμβανομένων των φτωχών ανταποκριτών και των ασθενών με PCOS.
✔ Πιθανώς καλύτερη ποιότητα ωαρίων σε ορισμένες περιπτώσεις συγκριτικά με τη συμβατική διέγερση.
❌ Μειονεκτήματα
✖ Απαιτεί μεταφορά κατεψυγμένων εμβρύων (FET): Τα προγεσταγόνα αλλοιώνουν τη δεκτικότητα του ενδομητρίου, καθιστώντας αδύνατη τη φρέσκια μεταφορά.
✖ Περιορισμένα μακροχρόνια δεδομένα: Παρόλο που το PPOS είναι υποσχόμενο, εξακολουθεί να μελετάται σε σύγκριση με τα παραδοσιακά πρωτόκολλα.
✖ Πιθανές παρενέργειες των προγεσταγόνων: Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν φούσκωμα, ναυτία ή μεταβολές στη διάθεση.
🔹 Συμπέρασμα
Το Πρωτόκολλο Διέγερσης Ωοθηκών με Προγεστερόνη (PPOS) είναι μια σύγχρονη, οικονομικά αποδοτική εναλλακτική λύση έναντι των παραδοσιακών πρωτοκόλλων διέγερσης των ωοθηκών στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Χρησιμοποιώντας από του στόματος προγεσταγόνα αντί για ανταγωνιστές GnRH, απλοποιεί τη θεραπεία, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπει αποτελεσματικά την πρόωρη ωορρηξία. Ωστόσο, απαιτεί τη μεταφορά κατεψυγμένων εμβρύων (FET) και μπορεί να μην είναι κατάλληλο για όλους τους ασθενείς.
